Direct naar inhoudDirect naar contactgegevens

Negen op de tien Amsterdammers maken zich weleens zorgen over hun digitale veiligheid

De meerderheid van de Amsterdammers maakt zich weleens zorgen over zijn of haar digitale veiligheid (89 procent). Twee derde (66 procent) maakt zich hier soms zorgen over, ongeveer een op de vijf (18 procent) vaak en 5 procent maakt zich hier altijd zorgen over. Dat blijkt uit de eerste versie van de Monitor Digitale Veiligheid burgers, waar 1.025 respondenten vanuit het Stadspanel aan hebben meegedaan. De gemeente Amsterdam gaat meer doen om de digitale veiligheid en weerbaarheid van bewoners, bedrijven, instellingen en (digitale) infrastructuur te verbeteren. Of het nu gaat om online gepeste jongeren, het hacken van de vitale infrastructuur of een aanval op de gemeentelijke systemen en dienstverlening: de stad wordt in toenemende mate kwetsbaar voor digitale aanvallen, misbruik of uitval van ICT-systemen. CTO Innovatieteam heeft aan OIS gevraagd een informatiepositie in te nemen door publicaties over digitale veiligheid te verzorgen.

Amsterdammers maken zich vooral zorgen omdat zij bang zijn om slachtoffer te worden van online criminaliteit, zoals misbruik van persoonsgegevens, hacken en identiteitsfraude. Ook is men bang voor beveiligingslekken bij bedrijven en heeft men het idee geen grip te hebben op hoe gegevens gebruikt worden door bedrijven, overheid of andere instellingen. Een deel geeft aan bang te zijn zaken over het hoofd te zien omdat zij zichzelf niet deskundig genoeg vinden. Hoewel veel mensen zich wel eens zorgen maken om hun online veiligheid geeft de helft van de respondenten (49 procent) aan geen behoefte te hebben aan voorlichting of informatie over bijvoorbeeld digitale veiligheid of datawijsheid.

Veertien procent werd slachtoffer in de afgelopen 12 maanden

Veertien procent van de respondenten is in de afgelopen 12 maanden slachtoffer geworden van één of meerdere vormen van cybercrime, zoals een computervirus, hacken, ransomware en/of misbruik van bank- of persoonsgegevens. Dit is in lijn met de landelijke Veiligheidsmonitor, waaruit blijkt dat 14 procent van de Amsterdammers in 2019 slachtoffer is geworden van één of meerdere vormen van cybercrime. In 2017 was dit volgens de landelijke Veiligheidsmonitor ongeveer 11 procent. Ook het aantal geregistreerde cybercrimemisdrijven neemt sterk toe over de jaren: in 2019 waren er bijna drie keer zo veel gevallen van cybercrime geregistreerd (300) als in 2012 (110). Deze trend lijkt zich door te zetten in 2020: in de eerste vijf maanden van 2020 zijn er bijna evenveel cybercrimemisdrijven geregistreerd als in heel 2019. Mogelijk speelt de coronacrisis, die begon in maart 2020, hierin ook een rol.

Geregistreerde misdrijven cybercrime 2012-2019

Geregistreerde misdrijven cybercrime 2012-2019. De absolute aantallen groeien vanaf 2013.

Amsterdammers zijn zich bewust van risico’s, maar handelen hier niet altijd naar

De meeste respondenten hebben één of meerdere soorten apparaten (zoals smartphone, tablet of apparatuur voor woongemak) in huis verbonden met het Wi-Fi-netwerk. Apparaten die in verbinding staan met een Wi-Fi-netwerk leveren veel gebruiksgemak op, maar er zijn ook risico’s aan verbonden, zoals kwaadwillenden die toegang proberen te krijgen tot deze apparaten en een mogelijk lek van privacygevoelige gegevens. Sommige respondenten zien vooral de voordelen van en vinden dat de risico’s hier niet tegen opwegen. Anderen zien juist meer nadelen vanwege de beveiligingsrisico’s.

Drie op de vijf respondenten (60 procent) maken voor privédoeleinden weleens gebruik van een (gratis) openbaar Wi-Fi-netwerk (een Wi-Fi-netwerk zonder wachtwoord). Toch vindt 44 procent van hen dit (heel) onveilig, 13 procent vindt het veilig en een enkeling (2 procent) vindt het heel veilig.

Dat men zich bewust is van de risico’s, maar hier niet altijd naar handelt, geldt niet voor alle onderwerpen. De meeste respondenten zijn zich bijvoorbeeld bewust van hun digitale voetafdruk (alle sporen die worden achtergelaten bij internetgebruik). Respondenten die de digitale voetafdruk in sterke of geringe mate een probleem vinden, delen ook minder vaak persoonlijke informatie via het internet dan respondenten die de digitale voetafdruk geen probleem vinden. Ook maken zij gebruik van verschillende mogelijkheden om persoonlijke informatie op internet beter te beschermen tegen misbruik door anderen en om internetapparatuur te beschermen. Zo weigeren de meeste respondenten toegang tot de geografische locatie, foto’s of contacten op mobiele internetapparatuur. Ook beschermen zij hun apparatuur met een wachtwoord, updaten of vernieuwen ze hun computerprogramma’s, onderhouden ze een spamfilter en een firewall en maken ze back-ups.

Agenda Digitale Veiligheid

De Monitor Digitale Veiligheid burgers maakt onderdeel uit van de Agenda Digitale Veiligheid. Door de snelle digitalisering en nieuwe technologie is digitale veiligheid steeds belangrijker. De gemeente wil Amsterdam zo digitaal veilig mogelijk maken voor haar burgers, ondernemers en bezoekers.