Leerlingen met laagopgeleide ouders vaker ondergeadviseerd

Het basisschooladvies is een belangrijk moment in de onderwijsloopbaan van leerlingen. Op basis van dit advies wordt bepaald op welk niveau en op welke middelbare school leerlingen hun onderwijsloopbaan kunnen voortzetten. Sinds 2015 is het advies van de basisschool leidend. Leerlingen maken hierna wel nog de Centrale Eindtoets. De grootste groep leerlingen op AMOS-scholen (48 procent) heeft op de eindtoets een lager advies gehaald dan het basisschooladvies dat in januari is afgegeven en lijkt daarmee te zijn overgeadviseerd. Dit is flink meer dan vorig jaar en gebeurt het vaakst onder leerlingen met hoogopgeleide ouders. Een kwart van de leerlingen heeft op de eindtoets hetzelfde advies gehaald als dat eerder is afgegeven en iets meer dan een kwart (27 procent) lijkt te zijn ondergeadviseerd doordat zij een hoger advies op de eindtoets hebben gehaald. Leerlingen met laagopgeleide ouders worden het vaakst ondergeadviseerd. Gebrek aan ondersteuning vanuit thuis bij school lijkt voor deze leerlingen extra zwaar mee te tellen in het afgeven van het advies. Het verschil in onder- en overadvisering naar ouderlijk opleidingsniveau zien we ook terug in een recent onderzoek van OIS onder alle leerlingen in Amsterdam.

Aandeel leerlingen op AMOS-scholen met een hoger, gelijk en lager advies op de eindtoets naar opleidingsniveau ouders, 2018/’19 (procenten) (Bron: vragenlijst AMOS, bewerking OIS)

Leerlingen met laagopgeleide ouders krijgen minst vaak een bijgesteld advies

De helft van alle leerlingen die op de eindtoets een hoger advies hebben gehaald, heeft hierna een bijgesteld advies gekregen. Dit is minder dan vorig jaar, toen betrof dit bijna zeven op de tien leerlingen. Kinderen met laagopgeleide ouders krijgen het minst vaak een bijgesteld advies. Dit zien we niet terug in de rest van Amsterdam en wijkt af van vorig jaar, toen leerlingen met laag- en middelbaaropgeleide ouders juist vaker een bijgesteld advies kregen. In de afweging om een advies bij te stellen geven de scholen aan dat naast de score op de eindtoets ook de werkhouding, motivatie en inzet van de leerling een belangrijke rol spelen.

Aandeel bijstellingen op AMOS-scholen naar opleidingsniveau ouders, 2018/’19 (procenten) (Bron: vragenlijst AMOS, bewerking OIS)

Om kansengelijkheid op haar scholen in beeld te brengen, heeft AMOS in schooljaar 2016/’17 voor het eerst aan OIS gevraagd te onderzoeken in hoeverre bepaalde achtergrondkenmerken van leerlingen een rol spelen in het afgeven van het basisschooladvies in groep 8. Hierna is dit onderzoek nog twee keer herhaald. De resultaten zijn breed gedeeld tijdens verschillende bijeenkomsten met de intern begeleiders en directeuren van alle scholen.